Description

آران‌ای کوچک مداخله‌گر (به انگلیسی: Small Interfering RNA) (siRNA)، دسته‌ای از مولکول‌های آران‌ای دو-رشته‌ای (dsRNA) هستند که اغلب همچون ریزآران‌ای‌ها (microRNA یا miRNA) دارای طول ۲۰–۲۷ جفت بازی بوده و در مسیر بیوشیمیایی تداخل آران‌ای (یا آران‌ای) عمل می‌کند. این مولکول‌ها با تجزیهٔ آران‌ای پیام‌رسان پس از رونویسی، در بیان ژن‌های خاصی دخیل بوده و مانع از ترجمه می‌شوند.

یکی از تفاوت های میکروارناها (microRNA) و siRNA منشا ساخت آن ها می باشد. میکروارناها در پاسخ به ژن داخلی و محصولات حاصل از ژنوم خود ارگانیسم دیده شده اما تولید siRNA در اصل مبدا خارجی داشته و مستقیما از ویروسها، ترانسپوزنها و ژنهای خارجی ایجاد می شوند.

تفاوت دیگر بین میکروارنا و siRNA در نحوه اتصال به رشته هدف میباشد. اتصال siRNA به رشته هدف کامل می باشد اما در جانوران اتصال میکروارنا به رشته هدف شامل چند باز انتهای 5 پریم میکروارنا می باشد که به این بازها ناحیه seed هم گفته میشود. علاوه براین میکروارناها معمولا به انتهای 3′-UTR توالی mRNA متصل می شوند اما siRNA به ناحیه کد کننده mRNA.

معمولا میکروارناها به صورت پیش سازهای دارای ساقه-حلقه که جفت شدگی دو رشته کامل نمیباشد دیده میشوند اما siRNAها دارای دو رشته با جفت شدگی کامل می باشند.

استفاده از SiRNA به عنوان یک ابزار در تحقیقات زیست‌شناسی مولکولی و همچنین به عنوان یک روش پتانسیل برای درمان بیماری‌های ژنتیکی و مولکولی مورد مطالعه قرار گرفته است.

طراحی SiRNA (Small interfering RNA) معمولاً در مراحل زیر انجام می‌شود:

1.انتخاب محل هدف: ابتدا باید محلی را برای تولید SiRNA انتخاب کنید که می‌تواند به صورت خاص به یک ژن یا ترکیب ژن‌ها (ترکیبی) مرتبط با بیماری یا پدیده خاص مورد نظر شما اتصال داشته باشد. برای این منظور معمولاً محلی که با استفاده از الگوی ژنی شناخته شده است، به عنوان میانبر به انتخاب محل هدف در نظر گرفته می‌شود.

2.طراحی و شناسایی توالی SiRNA: SiRNA‌ها معمولاً از دو رشته کوتاه RNA با حدود 20-25 نوکلئوتید تشکیل شده‌اند که در تکمیل آن، نوکلئوتیدهای زنجیره هدف و نوکلئوتیدهای مکمل آنها به دو صورت جداگانه سنتز می شوند.

3.آزمایش SiRNA: پس از طراحی SiRNA، باید آزمایشات اولیه بر روی آنها انجام شود تا اثرات آنها در سلول‌ها، بافت‌ها و سازمان‌های مورد بررسی مشخص شود. این آزمایشات شامل آزمایشات متقابلی برای تعیین آیا SiRNA به درستی با هدف خود ارتباط برقرار کرده است و آیا آنها قادر به انجام تغییرات ژنی در سلول‌ها هستند یا خیر.

4.بهینه‌سازی و تولید پایدار: پس از تعیین تاثیرات SiRNA، باید بهینه‌سازی شرایط تولید SiRNA و ایجاد یک پروتکل تولید پایدار و بی‌خطا برای تولید SiRNA انجام شود. این شامل انتخاب انواع RNA از نظر میزان پایداری و توانایی اثرگذاری، شرایط تولید، اپی‌سایلنت‌سایت‌ها و موارد مشابه است.